Ağız kokusu pek çok insan için büyük problem oluşturmaktadır. Bu rahatsızlığı olan kişilerin öncelikle diş hekimine daha sonra KBB uzmanına gitmesi tavsiye edilir. Zira diş ve diş etindeki bazı bakteriler, ağız kokusuna sebep olur ve git gide ağzın daha da kötü kokmasına yol açabilir.
Sosyal hayatı önemli derecede etkileyen ağız kokusuyla ilgili Amerikan Diş Hekimleri Birliği’nin yaptığı çalışmalar, halitosis olarak da isimlendirilen ağız kokusu rahatsızlığının tüm dünyadaki oranını yüzde 50 ile 65 arası olarak duyurmuştur.
Bir çok insan için kabus olan bu rahatsızlık ile ilgili sizlerden gelen sorulara yanıt vermek adına tüm bildiklerimizi paylaşmak için DentKM olarak bu yazıyı kaleme aldık. Şimdi bu konu hakkında sorulan sorulardan yola çıkarak ağız kokusu konusuna hep birlikte bir göz atalım.
Ağız kokusunun nedeni nedir?
Ağız kokusu ağızdaki bakteriler nedeniyle meydana gelen ve oldukça can sıkıcı bir durumdur. Ağız kokusu sebepleri arasında bir çok neden gösterilebilir. Sıralamak gerekirse şöyle özetlenebilir:
1- Dişlerde oluşan çürükler, diş eti iltihabı ve temizlenmesi güç diş eti cepleri
2- Kemik kaybı nedeniyle dişler arasında bulunan temizlenmesi güç olan boşluklar
3- Sigara ve benzeri solunum ile alınan maddeler birçok hastalığa neden olduğu gibi ağız kokusu da yapar.
4- Ağız ve diş temizliğini(diş fırçalamak, diş ipi kullanmak) düzenli olarak yapmamak ağız kokusunu tetikleyici nedenlerden biridir.
5- Kolay temizlenemeyen köprüler, yıllardır yenilenmemiş ve bu ediş eti ile uyumu bozulmuş, kaplamalar da besin birikimi ve çürük nedeniyle koku üretebilir.
Ağız kokusunun belirli türleri vardır. Tip 1’den Tip 5’e kadar sınıflara ayrılan ağız kokusunun türleri kısaca şu şekilde tarif edilir.
Tip 1 Ağız kokusu:
Bu tür ağız kokusununun görüldüğü vakıalarda dil yüzeyi girintili ve çıkıntılı şekildedir. Diş çukurlarına yerleşen bakteriler, salyadan ve besinlerden gelen proteinleri uçucu kükürtlü bileşiklere parçalar. Bu tür ağız kokusunun sebebi uçucu kükürtlü bileşiklerdir. Ağız kokusuna sebep olan düzinelerce VSB gazı vardır.
Tip 2 Ağız kokusu:
Bu grup ağız kokusu da genellikle dil sırtından gelir fakat bakteri kaynağı ağızın içinde değildir, sinüsler, bademcikler, boğaz veya komşu dokulardır. Daha çok çocuklarda Tip 1 ile birlikte görülür. Oldukça fazla sayıda insanda ağız kokusu sebebi Tip 2’dir.
Tip 3 Ağız kokusu:
Sindirim enzim veya organları besinleri düzgün bir şekilde sindiremediğinde besinler bakterilerin çürütmesine terk edilmiş demektir. Sindirim kanalında açığa çıkan gazlar bireyin isteği ve bilgisi dışında ağıza yükselir. Bu durumda bireyin geğirmesine gerek kalmadan köktü kokular yayılır. Bu tip ağız kokusu daha çok ilerleyen yaş ile orantılı olarak görülür
Tip 4 Ağız kokusu:
Kaynağı akciğer olan bu koku ağız kokusu değil, nefes kokusudur. Bu tip nefes kokusu hastaları ağız kokusu tedavisine asla cevap vermez, ağız içinde ne yapılırsa yapılsın hiç bir iyileşme göstermez. Bu koku iki şekilde oluşur. Bunlardan birincisi: akciğer parankiminde veya alt solunum yolunda bir infeksiyon ( bronşit vs…) bulunuyor ise buradan açığa çıkan kötü kokulu gazlar doğrudan ekspirasyon havasına karışır. Bir diğer ikinci yolu ise kimyası değişen kan gazlarının ekspirasyon havasında aromatik bileşiklere dönüşmesidir denilebilir. Bunun örneği şeker veya gut hastalarında, diyaliz hastalarında, narkozdan çıktıktan hemen sonra, gebelikte görülen ağız kokusudur.
Nefes kokusuyla ilgili hazırlayacağımız yeni yazımızda bu tip ağız kokusuna ayrıntılı olarak değineceğiz.
Tip 5 Ağız kokusu:
Bu tip ağız kokusunun sebebi tamamen psikolojiktir. Ağızlarının koktuğunu zannederler. Aslında ağızda ölçülebilir hiç bir patolojik koku bulunmaz. “Benden uzak durduklarına göre galiba benim ağızım kokuyor” düşüncesi hakimdir. Bu kişiler genellikle içe dönük kişilik taşırlar. Şaşırtmacalı, çapraz sorular ile teşhis edilirler. Çok zor teşhis ve tedavi edilirler. Psikiyatrist iş birliği ile tedavi edilmelidir. Bu tip hastalara asla “ağızınız kokmuyor” dememek gerekir.
Ağız kokusu nasıl anlaşılır?
Ağız kokusunu tespit etmenin iki yolu var. Birincisi; ağız ve burnu elle kapatıp, nefes vermek ve nefesi koklamak; ikinci yöntem ise güvendiğiniz ve birlikte sık zaman geçirdiğiniz birine, nefesinizin kokup kokmadığını sormaktır. Diğer yöntem ise çok sık birlikte zaman geçirilen bir kişiye, nefesinizin kokup kokmadığını sormak.
Ağız kokusu nasıl geçer?
Genellikle ağız ve diş hijyenine yeterli önemin verilmemesinden kaynaklanan ağız kokusunu gidermek için diş taşları temizlenebilir. Eğer ağız kokusu ağız enfeksiyonlarından ileri geliyorsa enfeksiyonlar tedavi ediliyor, tedavi sırasında gömük ve sorunlu dişler varsa çekim yapılıyor. Ağız kuruluğundan kaynaklanan kötü ağız kokusu da hastaya tükürük salgısını artıracak yöntemlerle önleniyor.
Ağız kokusu ve nefes kokusu aynı şey midir?
Ağız kokusu türlerinde de bahsettiğimiz gibi, ağız kokusu ve nefes kokusu birbirinden tamamen ayrı şeylerdir. Birbirine çok fazla karıştırılabilir. Diş hekiminize ağız kokusu şikayetiyle gittiğinizde söz konusu koku eğer ağız veya dişlerden dolayı oluşmamışsa, sizi farklı bir birime yönlendirecektir. Nefes kokusu, ağız kokusunu gidermeye yönelik tedavilerin hiçbirine cevap vermez.
Çocuğumun ağzı kokuyor ne yapmam gerekir?
Çocuklarda görülen ağız kokuları genel olarak bademcikteki problemlerden kaynaklanır. Beslenmeye de bağlı olarak gıda artıkları ve bakterilerle beaber ağız kokusu ortaya çıkabilir. Bu durumda bir Pedodontiste başvurmak ağız kokusunun sebepleri ve tedavi yöntemi hakkında daha sağlıklı olacaktır.
Ağız kokusunun oluşmaması için ne yapmalıyız?
Ağız kokusunun oluşmaması için anti bakteriyel diş macunu kullanmalı, dişlerinizi etkin fırçalamalı, diş ipi ve ağız gargarası kullanmalı, ağzın kurumasını engellemeli, şekersiz sakız çiğneyerek tükürük akışını hızlandırmalı, ağız kokusuna neden olduğu için süt ürünlerini daha az tüketmelisiniz.