Ortodonti tedavisi günümüzde hem ağız ve diş sağlığı ile ilgili uygulamaların ve farkındalığın artması, hem de bireylerin estetik algısının değişmesiyle giderek ön plana çıkmaktadır. Ortodonti tedavisi halk arasında diş teli olarak bilinen tedavi yöntemiyle birlikte adı daha bilinir hale gelmiştir. Peki ortodonti tedavisi sadece diş teli tedavisinden mi ibarettir?
Ortodonti nedir?
Ortodonti genel olarak diş hekimliğinin en özel bir dallarından biri olmakla birlikte, dişlerde ve yüzde bulunan düzensizliklerin teşhisi, korunması ve tedavisi üzerine yoğunlaşır. Bu tarz düzenlisizliklere ortodontk tedavide maloklüzkyon adı verilir.
Ortodontist nedir?
Ortodontist, diş ve yüz düzensizliklerinin tespiti ve tedavisi üzerine uzmanlaşmış diş hekimidir. Ortodontistler, diş hekimliği fakültesinden mezun olduktan sonra dört yıl veya daha uzun sürebilen bir uzmanlık ya da doktora programını bitirirler. Sadece bu uzmanlık veya doktora eğitimini başarı ile tamamlamış olan diş hekimleri, ortodontist ünvanını kullanabilirler.
Ortodontik tedavinin yaşı var mıdır?
Ortodontik tedavinin dişlerde görülen düzensizliklerin tedavisinde yaş kaidesi aranmaz. Her yaşta tedavi uygulanır. Ancak çenelerin önde ya da geride olması ile alakalı olan iskelet kaynaklı düzensizliklerin tedavisi genel olarak 12 yaş öncesi yapılmalıdır. Zira İleri yaşlarda bu tedavi büyük zorluklara gebedir. Bu nedenle olarak her çocuğun 7 yaşından önce ortodonti muayenelerini kesinlikle yaptırmalarını öneriyoruz.
Dişler neden yamulur ?
“Dişler neden yamulur?”, “Dişler neden çapraşık olur?” gibi sorular internet ortamında ve muayenehanemize gelen hastalarımız tarafından sıkça sorulur. Bunun belirli net bir cevabını söylemek çok zordur. Bazı kişilerde ırsi olabileceği gibi bazı kişilerde uzun süre yalancı emzik ya da biberon kullanma, parmak emme, tırnak yeme, vb. gibi alışkanlıklar da ortodontik bozukluklara sebep olabilir. Bu tür alışkanlıklar olabildiğince erken tedavi edilmelidir (7-10 yaş arası). Böylece, basit bir aparey kullanımı ile kötü yönde etkilenecek olan iskeletsel bozukluğun önüne geçilmiş olunur. Alışkanlıklar erken yaşta farkına varılırsa, bir takım alışkanlık kırıcı apareyler ile engellenebilir. Üst çenedeki iskeletsel darlık ortodontik apareyler yardımıyla tedavi edilebilir.
Öte yandan bazen birey, çene kemiği boyutlarını ebeveynlerden birinden, diş boyutlarını diğerinden alabilir. Eğer çene büyük, diş küçükse dişler aralıklı olur veya bu durumun tersi görülür.
Diş Teli Tedavisi Nedir?
Diş teli, diş çapraşıklıklarının / yamukluklarının ve iskeletsel sorunların tedavisine ve bu bozuklukların düzeltilmesinde kullanılan aygıtlara halk arasında verilen isimdir. Bu tedavide kullanılan pek çok farklı aygıt ve yöntem bulunmakla birlikte, diş teli dendiğinde ilk akla gelenler braketlerdir. Braketler, küçük kare şeklinde metal parçalardır ve dişlerin üzerine yapıştırılır. Bu braketlerin oluklarından bir ark teli geçer. Dişler ark telinin uyguladığı kuvvetin, braketler vasıtasıyla dişe aktarılmasıyla yer değiştirir, düzelir.
Ortodonti randevularım uzun sürer mi?
Braketlerinizin takılacağı ilk bir iki randevu bir saat kadar sürebilir. Daha sonraki randevularınız 3 -4 haftada bir olacaktır ve braket kopması veya tel kırılması olmadığı sürece yaklaşık olarak 15 dk ile yarım saat arasında sürmektedir.
Ortodontik tedavi sadece tel takılarak mı tedavi edilir?
Dişlerdeki çapraşıklığın düzeltilmesi işleminde genellikle braket dediğimiz teller kullanılır ancak teknolojinin gelişmesi ile dişlerin arka yüzeylerinde sabitlenen braketler, şeffaf plaklar, porselen braketler gibi estetik çözümler de tedavi amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.
Ortodontik tedavi süreci nasıl başlar?
Ortodonti tedavi gerekli teşhisin ortodontist tarafından yapılmasının ardından, hastaya alternatifler içeren bir tedavi yöntemi hazırlar. Ortodontik rahatsızlığın derecelerine göre her bireyin tedavi uygulamaları farklılık gösterebilir. Hasta ile doktorun ortak kararına ve uygunluğuna göre seçim yapılabilir. Örneğin; şeffaf plak, metal, porselen diş teli, lingual diş teli, çene genişletici, yüz maskesi, yer tutucular gibi çeşitli ortodontik apareylerle tedaviniz yapılabilir.
Bazı ortodontik tedavilerde diş çekilebilir. Ortodonti uzmanınız eğer gerekli görürse diş çekimi yapabilir. Her hastanın dişi çekilmez. Ortodontik tedavilerde diş çekimi, önemli yer kazanma yollarından biridir. Bu yöntem komşu dişlerin bu bölgeye hareketini engellemek ve istenmeyen diş hareketlerini sonlandırmak için yapılır. Tedavi bittikten sonra kesinlikle dişler arasında boşluk kalmaz.
Eğer ileri derecede ortodontik bozukluğunuz varsa ve çeneniz önde veya geride ise yine bozukluğun şiddetine göre ortognatik cerrahiye başvurulabilir. Ortodontik tedavi, çene bozukluğunu tek başına tedavi edemediği zaman; ağızda braketler takılı ve tedavi sırasında çene ameliyatı yapılabilir.
Ortodonti tedavi süreci nasıl olur?
Tedavi planı yapılıp hasta ile hemfikir olunduktan sonra diş tellerinin takılması aşamasına geçilir.
Dişler hijyenik ve kuru olacak şekilde hazır hale sonra, diş tellerinin takılma işlemine geçilir.Hasta koltuğa oturduktan sonra dudakları yanlara çekecek ekartör diye nitelendirilen bir aparey takılarak, ağızda rahat bir çalışma ortamı yaratılır. Ekartör hastaya braket yapılırken ön ve arka bölgedeki dişlerin çok iyi görünmesine yardımcı olur. Diş teli takılırken dişlerin kuru olması için tükürüğü izole edecek aletler kullanılır.
Dişlere braket adı verilen çeşitli metallerden yapılan veya şeffaf olup görünürlüğü diğerlerine göre daha az olan porselen braketler kullanılır.
Dişlere braketler 2 yöntem ile takılır.
Diş teli nasıl takılır?
Geleneksel yönteminde braketler dişlere teker teker özel bir yapıştırıcı ile yapıştırılır. Işınla da sertleştirilir. Etrafına sızan yapıştırıcının fazlalıkları alındıktan sonra temizlenir. Tekrar sertleştirici aletiyle işlem tamamlanır. Bu her bir diş için yapılır. Dişlerin tamamına braketler yapıştırıldıktan sonra ark teli denen tel braketlerin içinden geçirilir. Tedavinin şekline göre braketler lastikler yardımı ile sabitlenebilir.
İndirekt bonding yönteminde ise; teknolojinin gelişmesiyle birlikte diş hekimliğinde yer edinen ve etkili bir yöntem olan dolaylı yapıştırma yöntemi ile diş teli takmak çok daha kolaylaşmıştır. Hastanın koltukta oturma süresini azaltan bir yöntemdir. Diş teli tedavisi öncesinde hastanın ağzından ölçü alınarak bir kalıp hazırlanır. Bu kalıp ile hastanın diş modeli çıkarılmış olur. Braketler bu modelin üzerine yapıştırılarak önceden hazırlanır. Belirli plaklar ile dişlerin üzerine transferi yapılarak diş telimiz kısa sürede takılmış olur. Braketler yapıştırılıp, sertleşme süreleri dolduktan sonra üzerine lastik yardımı ile teller takılır.
Teller takıldıktan sonra dişlerde bir basınç hissedilebilir, bu ağrı hissi ve sıkılık dişleri hareket ettirmek için kullanılan kuvvettin sonucunda olur ve 1 hafta sonra geçmektedir.
Ortodonti uzmanınızı tedavi başladıktan sonra ayda 1 kez kontrole gitmeniz gerekecektir. Her gittiğinizde ortodonti uzmanınız tedavinin seyrine göre tedavinizde değişiklik yapabilir.
Tedavinin uzamaması ve kesintiye uğramaması açısından ortodontik kontroller kesinlikle aksatılmamalı ve hekimin tavsiyelerine mutlaka uyulmalıdır.
Ortodonti tedavisi sonrası pekiştirme
Aktif tedavi sona erdikten yani teller çıkarıldıktan sonra dişlerin yeni konumunu korumak ve tekrar eski konumlarına dönmesini engellemek için pekiştirme tedavisine gidilir. Bu aşamada sabit ve çıkarılabilir türler söz konusudur. Ortodontik tedavinin ardından güzel bir diş yapısına sahip olmakla birlikte tedavinizi bitirebilirsiniz ancak, dişlerden tel ve braketler çıkarıldıktan sonra dişleriniz bir süre sonra eski yerlerine dönmeye çalışacaktır. Bu noktada pekiştirme apareyleri burada devreye girerek diş eti, kemik ve kasların yeni konumlarına alışıp, kemiklerin sertleşmesi için geçen sürede dişlerin yerlerinde sabit durmalarını sağlar. Bu apareyler kullanılmazsa dişler eski yerlerine geri döner ve ortodonti tedaviniz başarısız ve eksik yapılmış olur.Pekiştirme tedavisi de bittikten sonra hastamızın dişleri düzgünce sıralanmış, düzenli ağız ve diş bakımı neticesinde sağlıklı dişleri ve güzel gülüşü ile bir ömür geçirebilir.
Aktif tedavi sona erdikten yani teller çıkarıldıktan sonra dişlerin yeni konumunu korumak ve tekrar eski konumlarına dönmesini engellemek için pekiştirme tedavisine gidilir. Bu aşamada sabit ve çıkarılabilir türler söz konusudur. Ortodontik tedavinin ardından güzel bir diş yapısına sahip olmakla birlikte tedavinizi bitirebilirsiniz ancak, dişlerden tel ve braketler çıkarıldıktan sonra dişleriniz bir süre sonra eski yerlerine dönmeye çalışacaktır. Bu noktada pekiştirme apareyleri burada devreye girerek diş eti, kemik ve kasların yeni konumlarına alışıp, kemiklerin sertleşmesi için geçen sürede dişlerin yerlerinde sabit durmalarını sağlar. Bu apareyler kullanılmazsa dişler eski yerlerine geri döner ve ortodonti tedaviniz başarısız ve eksik yapılmış olur.
Pekiştirme tedavisi de bittikten sonra hastamızın dişleri düzgünce sıralanmış, düzenli ağız ve diş bakımı neticesinde sağlıklı dişleri ve güzel gülüşü ile bir ömür geçirebilir